Welkom in de Roaring Twenties 2.0 – durf jij het aan?

Even een keer iets anders dan SAP of Pega ter inspiratie. In deze blog nodig ik (Sarah Reitema) je uit tot nadenken over groei en diversiteit. Ik ben een generalist: van achtergrond jurist en filosoof, werkzaam als IT consultant op het gebied van public finance en in mijn vrije tijd bezig met sociaaldemocratische idealen. Gekke combinatie? Valt wel mee.

De jaren twintig van de vorige eeuw was een tijdperk van verandering. De jaren twintig van deze eeuw wordt een verandering van tijdperk. We treden namelijk in een nieuwe periode waarin structuren veranderen en verhoudingen verschuiven: welkom in de roaring twenties twee-punt-nul. Het belang van diversiteit en inclusie wordt steeds duidelijker zichtbaar. De vraag voor jou als persoon of als organisatie is: verander jij mee of blijf je staan? Zelfreflectie is noodzakelijk voor duurzame groei, in de breedste zin van het woord. Door de krachten van diversiteit te waarderen en te bundelen, haal je meer uit je omgeving, je team en jezelf. Een goed voorbeeld hiervan vond ik bij iQibt. We hebben hier een bovengemiddeld divers team. Hier komen individuen tot bloei wat onze kwaliteit en samenwerking extra versterkt.

It’s all in the mix

Als bewoner van de 21^ste eeuw hoorde je de term vast ergens voorbij komen: inclusie. Wat betekenen die termen, diversiteit en inclusie? Het zijn als het ware tweelingzussen. It’s all in the mix. Diversiteit is de mix: het gaat om het waarderen van die kenmerken die ons verschillend maken, zoals karakter, leeftijd, geslacht, etniciteit, religie, handicaps, seksuele voorkeur, opleidingsachtergrond en nationaliteit. Inclusie is het samenbrengen van de mix: wat is de praktijk of het beleid binnen een organisatie omtrent diversiteit? In een inclusieve cultuur voelen mensen zich gewaardeerd en betrokken. Je voelt je vrij om jezelf te zijn. Dit leidt tot een hogere participatie, een hogere productiviteit, meer creativiteit en problemen worden adequater opgelost. Inclusie en innovatie gaan hand in hand.

Binair denken

Een van de assen van diversiteit is het geslacht, die vandaag de dag (nog) vooral als “binair” wordt gezien: vrouw óf man. Dualistisch denken is een bepaalde bril waarmee wij naar de wereld kijken: links of rechts, progressief of conservatief, lichaam of geest, introvert of extravert en zoals in de IT “0” of “1”. Soms durven wij deze duo-bril even af te zetten en in paraplubegrippen te denken. Misschien bestaat er meer tussen “0” en “1”: kwantumtechnologie. Niet alle categorieën waarin wij denken zijn per se tijdloze waarheden. Niet alle tradities zijn voor altijd. Niet alles wat wij doen is per se goed alleen omdat we het altijd zo hebben gedaan. Bij ontwikkeling en vooruitgang hoort zelfreflectie en verandering. Daar is lef voor nodig. Durf jij in de spiegel te kijken? Durf jij te veranderen? Durf jij oude “vertrouwde” structuren los te laten?

v/m

Een reflectie op onze samenleving toont een hoge mate van v/m-genderongelijkheid, een van de meest genoemde aspecten van diversiteit. Wist jij dat er meer mensen met de naam “John” bedrijven leiden dan alle vrouwennamen bij elkaar? Wist jij dat Nederland 11 plekken gedaald is op de ranglijst genderongelijkheid van het World Economic Forum? De keldering komt niet omdat de andere landen sneller gaan en Nederland stilstaat, maar omdat Nederland áchteruit gaat. Ons land staat nu lager op de lijst dan bijvoorbeeld Rwanda (9), Costa Rica (13), Colombia (22) en Barbados (28). Het zal je niet verbazen dat Finland in de top drie staat met haar jong-vrouwelijke kabinet.

Dominante diversiteit

Waarom zijn bepaalde kenmerken zo prominent aanwezig in de top van de piramides en andere niet? De dominante positie van de ene groep mensen ten opzichte van de andere is niets nieuws: some animals are more equal than others. In elke vorm van samenleving, van gezin tot bedrijf tot land, is een bepaald wereldbeeld dat overheerst. Een duur woord dat filosoof Antonio Gramsci hiervoor gebruikt is: hegemonie. Wij, mensen, nemen denkbeelden van andere mensen over en bepaalde personen kennen wij onbewust meer autoriteit toe dan andere. Dat wij dat voor een groot deel ook onbewust doen, illustreert Madeleijn van den Nieuwenhuizen, rechtshistoricus en mediacriticus, op laagdrempelige wijze via haar Instagram-account @Zeikschrift. Aan de ene kant hebben we een old boys network dat machtsposities aan elkaar doorgeeft, aan de andere kant zien we steeds minder acceptatie van deze status quo. De sleutel tot succes en verandering is: als het dan al onvermijdelijk is dát mensen gedomineerd worden, laten we ons dan domineren door diversiteit. Wat houdt dat in? Dat is een inclusieve cultuur waarin de beslissers, de personen die beslissingen maken, al dan niet formeel, op meerdere assen van diversiteit. Dat betekent – om met de meest voor de hand liggende as van diversiteit te beginnen – meer vrouwen in de politiek, meer vrouwen aan de bedrijfstoppen in de spiegel durven kijken. Verandering komt niet alleen van bovenaf, maar ook van onderaf zal het tij moeten keren. 

Andere bril

Naast zelfreflectie vind ik het vooral belangrijk om kritisch naar mijn eigen omgeving te kijken. Leef ik in een inclusieve (bedrijfs-)cultuur? Hoe denk ik over een ander geslacht of andere leeftijden? Hoe draag ik bij aan de cultuur en het gedrag binnen mijn omgeving? Zijn de beslissers die ik ken divers of lijken ze op elkaar? Ken ik koplopers op het gebied van inclusiviteits-beleid? In mijn zoektocht naar een nieuwe baan had ik diversiteit duidelijk op het vizier. Niet voor niks kwam ik bij iQibt terecht. Verschillen tussen mensen worden hier als voordeel gezien. Niet alleen langs de as van het geslacht is iQibt voor een IT-bedrijf bovengemiddeld divers. Ook qua karakters, opleidingsachtergronden, hobby’s en culturele achtergronden is het bedrijf mij opgevallen. De inclusieve cultuur hebben wij niet alleen te danken aan de diverse samenstelling van het personeelsbestand, maar ook aan het feit dat wij bij iQibt een vrouw in de directie hebben. Met andere woorden: we hebben een belangrijke vrouwelijke beslisser in ons midden.

Het is niet onbekend dat diversiteit hoog in het vaandel staat bij een van onze klanten in Den Haag, het Internationaal Strafhof. Hoewel omtrent dit instituut de nodige politieke discussies bestaan, ben ik enthousiast over de richtlijnen omtrent het diversiteits- en aannamebeleid. Een groot deel van de sollicitatieprocedure verloopt anoniem. Een panel wordt samengesteld waarbij rekening gehouden wordt met inclusie van diverse lidstaten en een balans tussen man en vrouw. Het panel kan beslissen en het panel is divers. En dat vind ik een goed voorbeeld van inclusief beleid: een anoniem sollicitatietraject en een divers beslispanel. 

Groei je mee?

Met het nieuwe decennium is een nieuw tijdperk aangebroken. De dominantie van de diversiteit is aan zet. Want als het dan al onvermijdelijk is dát mensen gedomineerd worden, laten we ons dan domineren door diversiteit langs al haar assen. Een metafoor die ik met jullie wil delen komt van spoken word-artieste, Luus Malbons: diversiteit is de uitnodiging voor het feestje; inclusiviteit is meedansen op het feestje.

De vraag voor jou of jouw organisatie is: wie nodig jij uit en met wie dans jij? Groei je mee met het nieuwe tijdperk? Hoe draag jij bij aan de cultuur van jouw omgevingen? Effectieve verandering komt niet alleen van bovenaf. Ook van onderaf zal het tij moeten keren. Een cultuur waarin iedereen zich vrij voelt om zichzelf te zijn, brengt meer ruimte voor innovatie en groei.

Ik ben benieuwd hoe jij hier tegenaan kijkt. Herken jij dit in jouw omgeving? In hoeverre wordt diversiteit en inclusie in jouw organisatie omarmd?

De foto’s zijn genomen tijdens de recente voorstelling van Connor Schumacher, Funny Soft Happy & The Opposite.